Mijn Aquarium
Een natuurlijke werkwijze

Inleiding
Beste mensen, een van mijn hobbies is het (onder)houden van een aquarium.
Op deze webpagina geef ik u daar een beschrijving van aan de hand van een aantal foto’s die in de afgelopen jaren gemaakt zijn.

Goed, om te beginnen geef ik wat technische details.
De bak is 100x40x50 cm. groot, de inhoud is dus 180 liter.
De eerste jaren maakte ik gebruik van een binnenfilter met pomp om voor watercirculatie en filtering te zorgen.
Het nadeel van zo'n combinatie is wel dat het filteroppervlak erg klein waardoor de filters snel verstopt raken en regelmatig vervangen moeten worden.
Om eerlijk te zijn, vanaf het begin af aan heb ik veel gedoe met dat binnenfilter gehad.
Het is namelijk ronduit ergerlijk om iedere week het ding eruit te halen en schoon te maken.
Daar wordt het ook niet beter van.
Na een half jaar heb ik de filters er definitief uit gelaten en ben ik de pomp louter voor watercirculatie gaan gebruiken.
Het volgende nadeel van zo'n binnenpomp is dat de aanzuig van water en de uitstroom ervan op dezelfde plek in de bak hangen.
Daaardoor ontstaat een onnatuurlijke stroming.
Wanneer het aquarium dichter begroeid raakt, stroomt het water niet meer door de hele bak.
Uiteindelijk was ik het zat en sinds maart 2018 heb ik de pomp eruit gehaald.
Sindsdien staat het water stil, de vissen en garnalen zorgen wel voor waterbeweging en menging.
Ik voeg koolzuur (CO2) toe om de planten in het aquarium te voeden.
Koolzuur is erg gemakkelijk te maken van suiker en gelatine, opgelost in water waaraan een beetje gist en een paar druppels kamerplanten voeding is toegevoegd.
In de dop van een 1,5 liter petfles wordt een klein gaatje geboord, daar steek je een 4-6 mm slangetje door en dicht het af met wat lijm of kit.
Het slangetje bevestig je aan een diffuser of bruissteentje en klaar is kees.
De petfles levert zo een maand lang koolzuur aan het water.
Standaard heb ik flesjes met kaliumnitraat, kaliumfosfaat en sporenelementen in huis.
Normaliter geef ik geen extra voeding. Aan de groei en het gedrag van de planten kan ik zien of er tekorten optreden. In dat geval kan ik wat extra's geven.
Ik ben een fan van planten in een aquarium, levende planten wel te verstaan.
De planten hebben een belangrijke functie, ze nemen afvalstoffen op die door de vissen in het water terecht komen en ze geven er zuurstof voor terug.
Daartoe is het nodig om verlichting boven de bak aan te brengen, planten hebben nu eenmaal licht nodig om te groeien.
De lampen worden via een tijdklok geschakeld met een lichtduur van 11,5 uur per dag.
Een – in mijn ogen – gezond aquarium kan niet zonder planten.
Natuurlijk is ook de waterkwaliteit belangrijk, het water dient helder te zijn zodat het licht de planten kan bereiken.
Ook dient het water voldoende schoon en zuurstofrijk te zijn zodat de visjes er goed ik kunnen leven.
Voor de technici: De zuurgraad (pH) van het water ligt tussen de 7 – 7,5 , de hardheid van het water is 3 – 4 Gh en de carbonaathardheid ook zoiets,
soms zelfs wat hoger, tot 6 Kh. De elektrische geleidbaarheid van het water ligt zomers rond de 350 µS en 's winters tussen 200-250 µS.
Dat komt ik in de zomer kraanwater gebruik om te verversen en aan te vullen. In de winter gebruik ik regenwater uit de regenton in de tuin.
Twee keer per jaar (voor- en najaar) doe ik grootschalig onderhoud. Dan knip ik alle planten af vlak boven het grint, de wortels laat ik zitten.
Met de plantenstekken die ik over houd van het snoeien, richt ik de bak weer opnieuw in.
Daarbij is het ecologisch belangrijk om ervoor te zorgen dat de verschillende plantensoorten telkens op een andere plek in het aquarium worden teruggezet.
Planten die telkens op dezelfde plek teruggezet worden, kwijnen na verloop van tijd weg.
E.A. heeft te maken met de sporenelementen die de plantenwortels nodig hebben. Elke plant heeft zijn eigen specifieke behoefte.
Door de planten 2 keer jaar van plaats te wisselen, voorkom ik plaatselijke uitputting van de bodem.
Bij elk goot onderhoud stop ik wat kleibolletjes in de bodem, deze bevatten een fikse hoeveelheid sporenelementen.
Over het algemeen is dit voldoende om de planten gezond te laten groeien.
Het, voor de planten, benodigde nitraat en fosfaat komt via het vissenvoer in het water.

2 januari 2013
Deze 1e overzichtsfoto is 3 weken na de start van mijn nieuwe aquarium gemaakt.
De planten zijn nog klein, ze hebben zich wel “gesettled” en groeien goed. Zo helpen ze het zwemwater gezond te krijgen en te houden..

Deze foto is vlak na de eerste inrichting genomen.
Vissen zitten er nog niet in, wel vuurgarnalen zoals er 2 op de kleine foto (helaas wat vaag maar dat is niet anders) te zien zijn.
Vuurgarnalen houd ik sinds de zomer van 2007, deze twee zijn daar nakomelingen van.

Bij toeval zijn hier 2 rode garnalen te zien, verreweg de meesten zijn grijswit doorzichtig.
Zo af en toe zie ik een donkerbruine. Dit is de verschijningsvorm zoals de garnalen in de vrije natuur leven.
Wanneer je in een dierenwinkel vuurgarnalen besteld, krijg je allemaal rode garnalen.
Na een paar generaties zijn ze weer zoals men ze in natuurlijke omstandigheden tegenkomt.
Vuurgarnalen zijn vrijwel onmisbaar in een dichtbeplant aquarium, zo heeft de ervaring geleerd.
In mijn jeugd waren er nog geen garnalen verkrijgbaar met als gevolg dat de bak veel intensiever onderhoud nodig had.
Vuurgarnalen zijn alleseters en ruimen aldus al het dode plantmateriaal en de vissenpoep (detritus) op.
Hun uitscheidingsproduct levert kant en klaar voedsel voor de levende planten op.
In de natuur vervullen garnalen ook deze functie en zijn derhalve een onmisbare schakel in de voedselketen op aarde.
In de jaren 1980-1990 was ik vrijwel elke zaterdag een uur of wat bezig met onderhoud aan mijn aquaria.
Tegenwoordig nog maar 2 keer per jaar grondig en eens in de 2 maanden een uurtje ofzo.
Vroeger ververste ik wekelijks een aantal liter water, tegenwoordig 3-4 per jaar 1/3 deel en verder vul ik bij wat verdampt uit de bak.
De garnalen doen de rest.
Op de overzichtsfoto zijn de pomp en de diffuser, links in de hoek, nog goed zichtbaar.
Het is altijd mijn streven om de techniek te verstoppen achter groepen planten, dat geeft het geheel een veel betere aanblik. Daarvoor is het wel nodig dat de planten groeien en om dat te bereiken, maak ik gebruik van de meest gangbare onderwater en moeras onkruiden die in de winkel verkrijgbaar zijn.Dat zijn makkelijke planten die zich aan allerlei omstandigheden kunnen aanpassen.
Ik ga u niet vermoeien met het geven van de latijnse namen, dat zegt enkel de kenners iets. Op de foto ziet u o.a. sterrenkruid, Braziliaanse klimop, een Amazone zwaardplant, Vallisneria en Bacopa.
Dit zijn allemaal groene planten die snel groeien en aldus het water en leefomgeving voor de vissen optimaliseren.
Ook liggen hier en daar wat kienhout wortelstukken, deze helpen mee om de waterkwaliteit stabiel te houden. De bedoeling is dat het hout na verloop van tijd begroeit raakt met mos waardoor het een natuurlijke uitstraling krijgt.
Verder laat ik plantendelen en drijfmos (Riccia) op het wateroppervlak drijven, op deze wijze ontstaan lichte en meer beschaduwde plekken.
ga verder naar 5 maart 2013
5 maart 2013
Inmiddels is de bak dichter begroeid geraakt.
Op de bodem ligt een laag zwartkleurig grint van 5 cm. met daarin turfblokjes en kleibolletjes.
In het begin zit die bodem nog vol met mineralen, de planten groeien hier dus hard en uitbundig op.

De Bacopa aan de linkerkant groeit niet omhoog maar schuin de bak in, op zoek naar meer licht.
Ook het oppervlak is inmiddels dicht begroeid geraakt.
De waterkwaliteit is goed en stabiel, het werd dus tijd voor de eerste groepen visjes.
Op de overzichtsfoto zijn die nauwelijks zichtbaar, op de kleinere foto's des te meer.
Ik had mijn oog laten vallen op een soort die men Apistogramma Eunotus noemt, een kleine cichlide (baarsachtige) uit het amazone gebied in Brazilië.
Deze visjes leven in de onderste waterlaag.
Ik had twee vrouwtje en een mannetje besteld, doch dat kreeg ik niet.
Via de dierenwinkel kreeg ik 3 vrouwtjesvissen geleverd uit 2 verschillende rassen.
Een daarvan was bovendien nog ernstig beschadigd.
Blijkbaar had dit visje (in de bak van de groothandel) flink gevochten want het was het grootste deel van haar bovenste rugvin kwijt.


Voor de bovenste waterlaag heb ik dwerg bijlzamen gekocht, 10 stuks.

Het is een beetje een zoekplaatje maar op de foto zijn 6 van deze visjes te zien.
In de afgelopen jaren heb ik mezelf niet leren kennen als een goed fotograaf, over 't algemeen doe ik maar wat en hoop er het beste van.

20 april 2013
Dit is de aanblik na de eerste grondige snoei- en onderhoudsbeurt.
Ook heb ik 3 nieuwe planten soorten geïntroduceerd.

In het midden groeien enkele takjes Belgisch groen in rap tempo naar boven.
Waarom deze plant zo heet, is me een raadsel, het heeft niets met België te maken.
De plant is een snel woekerend moerasonkruid uit het moesson klimaat in tropisch Azië.
Deze plant is wellicht de beste waterplant die men kan gebruiken. Het groeit onder alle omstandigheden zolang het maar voldoende voeding krijgt.
Zelfs in troebel, modderig water kan deze plant zich handhaven want veel licht heeft het niet nodig.
Zodra de plant echter voedingstekort heeft, is dat heel snel zichtbaar aan de stengels en bladeren.
Belgisch groen gebruik ik dus als signaalplant. Zolang het spul ongeschonden groeit, zijn de omstandigheden voor planten in het algemeen goed.
Rechts van het midden staat Ludwigia repens, een makkelijke roodkleurige plant die voor wat variatie in de aanblik moet gaan zorgen.
Rechts in de hoek vooraan staat Sagittaria. Een moeras onkruid dat zich door middel van uitlopers voorplant en aldus door de hele bak kan trekken,
net als gras in de tuin.
De Bacopa links heeft het wateroppervlak bereikt en de toppen krijgen een rode glans onder het sterke licht.
De klimop heeft bezit genomen van de rechtwand.
In het midden zijn de bijlzalmen te zien.
Deze visjes leven hun leven tegen het wateroppervlak, ik zie ze zelden dieper dan 10cm duiken.

13 mei - 6 juli 2013
Opnieuw een bezoek aan de dierenwinkel op zoek naar nog een aanvulling van het vissenbestand.

Op deze foto zijn 5 van de 8 vuurtetra's te zien die zojuist in het water zijn losgelaten.
De visjes hebben amper kleur en zitten nog vol van de stress tijdens de verhuizing.
Ook zijn ze nog heel bang en schichtig.
Het vissenbestand is nu compleet, deze visjes bewonen de middelste waterlaag.
Ik was bij toeval tegen dit schooltje aangelopen in een dierenwinkel waar ze net de dag daarvoor waren aangekomen.
Ik zag die visjes sterk en gezond wezen dus ik dacht die zijn voor mij.
De verkoper haalde ze voor mij uit de bak en al teruglopend naar de balie zei ik: ach, nu zijn het er acht, aan het eind van de zomer vermoedelijk 20 of meer.
De verkoper stopte, draaide zich om en keek mij wat meewarend aan met een blik van: “Ach meneertje, u doet uw best maar.”
Wat hij niet wist en ik wel is, dat de visjes zich heel makkelijk voortplanten mits de omstandigheden goed zijn. En in mijn bak zijn de omstandigheden goed.
6-7-2013

Het leven in het aquarium ontwikkelt zich voorspoedig, de visjes zijn goed gezond.
Inmiddels heb ik de vuurtetra's al diverse keren eitjes af zien zetten, echter jonge visjes heb ik nog niet waargenomen.

10 oktober 2013
Onlangs heb ik de eerste visjes dood zien gaan, van de oorspronkelijke 8 vuurtetra's zijn er nog 5 over.
Ook 2 bijlzalmen en één van de cichlide vrouwtjes hebben de geest gegeven.

Het goede nieuws is dat er 12 jonge vuuretra's bij zijn gekomen, dus zijn er nu 17 in totaal.
Op de detailfoto's zijn er daar een aantal van zichtbaar.
Op de voorgrond is een nieuwe plantensoort gekomen, Rorippa aquatica.

3 jonge vuurtetra's, ze zijn nu 3-4 maanden oud en hebben hun volwassen grootte al bereikt. De visjes zijn prachtig van kleur.

2 jonge vuurtetra's en één van bijlzalmen.

Nog 3 jonge vuurtetra's, ook is een vuurgarnaal te zien op een blad van de zwaardplant.

En nog eens 7 vuurtetra's, ik kan echter onmogelijk zeggen welke van deze uit de winkel komen en welke in deze bak geboren zijn.
De jonge visjes groeien snel.
Wat wel opvalt is, dat ze mooi dieprood van kleur zijn.
Verder maken ze een krachtige, actieve indruk.
De mannetjes bezetten elke een klein territorium, rondom een plant of groepje planten.
Ze zijn heel actief in het verdedigen ervan. Om aan elkaar te tonen wie de sterkste is, voeren ze spiegelgevechten met elkaar.
Dat is een prachtig gezicht en leuk om mee te maken. De visjes pronken naar elkaar met kleuren en vinnen, elkaar verwonden doen ze echter niet.
Soms zwemmen ze rond elkaar en wapperen met de staartvin om hun kracht te showen en hun territorium veilig te stellen.
De vrouwtjes blijven over het algemeen dicht bij elkaar en trekken in een groepje door het aquarium.

7 maart 2016
Foto's uit de voorgaande 2,5 jaar heb ik niet, ik was niet meer in het bezit van een camera.
Heel veel is er niet veranderd, de meeste planten, of beter, nakomelingen daarvan, groeien nog steeds voorspoedig.

Van de 17 vuurtetra's zijn er nu nog 7 over, dat zijn allen visjes die in dit aquarium geboren zijn in de zomer van 2013.
De meeste bijlzalmen zijn gestorven, nog een enkel dapper visje heeft zich weten te handhaven en leeft hier al ruim 3 jaar.
Daarnaast is er nog 1 van de cichlide vrouwtjes over, dat visje zwemt dus ook al ruim drie jaar in het water.
Inmiddels heb ik het vissenbestand aangevuld met een groepje van 12 neontetra's.
In de 40 jaar dat ik aan de aquariumhobby doe, heb ik nog niet eerder neontetra's gehad.
En, om heel eerlijk te zijn, achteraf bezien heb ik spijt van deze aankoop.
De visjes zijn fel en ongedurig, de mannetjes strijden heftig om de beste plaatsen, nog los van het feit dat het vraatzuchtige monstertjes zijn.
Al met al is het in de bak een stuk onrustiger geworden.
Ook vind ik de kleur van de visjes niet echt passen in dit aquarium.
Maar goed, dat wil niet zeggen dat ik niet goed voor ze zorg.
De visjes komen niets tekort en eruit halen is geen optie, het is tegen mijn principe om gezonde visjes dood te maken.

5 van de 7 vuurtetra's samen met enkele neontetra's.
De beide tetra soorten laten elkaar met rust, de neontetra's onderling echter niet.

De laatste bijlzalm, het visje weet al ruim drie jaar te overleven. Wel is te zien dat het visje oud is, de kleuren zijn wat vervaagd en verder is het rustig en bedaard, zoals een grijsaard betaamt. Behalve als er eten komt, dan is ie er nog steeds als de kippen bij om voedsel te bemachtigen.
ga verder naar 7 april 2017
7 april 2017
Nog steeds is er niet veel veranderd, de planten staan weer op andere plekken.
De CO2 diffusor is verhuisd naar de rechterkant en ik heb er een steen op gelegd om e.a. te verstevigen.

Nu zijn er nog 5 vuurtetra's, de visjes gaan aanstonds hun 4e verjaardag vieren.
De bijlzalm leeft nog steeds, het laatste cichlide vrouwtje is afgelopen winter overleden.
Ook het neontetra bestand is flink uitgedund, een fiks aantal visjes heeft de onderlinge gevechten niet overleefd.
Vooraan in het midden en links van het midden zijn er 2 nieuwe plantensoorten van het geslacht Cryptocoryne bijgekomen.
De rest van de planten heb ik nu ruim 4 jaar en ieder halfjaar verhuizen ze van standplaats.
De Rorippa's zijn inmiddels uitgegroeid tot flinke bossen, ze staan nu links van het midden.
De voorgrond is flink begroeid geraakt met Echinodorus tenellus, een plantje dat sprekend lijkt op gras en zich op de zelfde manier middels uitlopers uitbreidt.
Het heeft een aantal jaar geduurd om zich zo uit te breiden.

De dappere bijlzalm is met ruim 3 jaar nu echt oud, de foto is niet heel duidelijk maar wel is te zien het lichaam wat verfomfaaid is geraakt, de kleur is bijna verdwenen, het visje is nu half doorzichtig.

2 van de 5 vuurtetra's, ze zijn nu bijna 4 jaar oud en 3 van de (nog) 7 neontetra's, deze zwemmen nu zo'n 1,5 jaar in dit aquarium.
ga verder naar 30 december 2017
30 december 2017
De laatste bijlzalm is onlangs heengegaan evenals de meeste neontetra's.
Het werd dus weer tijd om in het najaar het visbestand aan te vullen.

De keuze viel op 7 zwarte fantoomzalmpjes, één man met 6 vrouwtjes, 4 glasmeervallen die ik in de dierenwinkel tegenkwam en 2 honinggoerami's,
beide vrouwtjes.
Op de foto zijn de visjes niet of nauwelijks zichtbaar.
Het aquarium is behoorlijk dichtgegroeid waardoor het vrij donker is.
Verder is de foto niet echt heel scherp.
Rechts boven is een goerami te zien.
De 6 vrouwtjes fantoomzalmen hebben elk een eigen territorium tussen de planten, ik zie ze eigenlijk alleen als ik ze eten geef.
Het mannetje bewaakt de vrouwtjes, die zwemt voortdurend door de hele bak om te zien of de vrouwtjes nog doen wat hij wil.
Feitelijk is hij de baas in de bak, echter niet over de vuurtetra's. Ze zijn er alle 5 nog en trekken zich niets van de andere vissen aan.
Zij zijn in dit aquarium geboren, dit is hun thuis en ze weten niet beter.
Overigens, het zijn alle 5 mannetjes dus een 2e generatie vuurtetra's komt er niet.
Het gras vooraan is nu overwoekerd door de cryptocoryne, zo hier en daar is nog een polletje overgebleven.
De Rorippa's hebben zich vermeerderd en staan nu in het midden.
Verder zijn er een paar stekjes Lobelia cardinalis bijgekomen, deze heldergroene plantjes staan links en rechts van het midden vooraan.

Jammer genoeg heel vaag zijn links 2 fantoomzalmen te zien, rechts bovenaan een goerami en rechts de glasmeervallen.
Als gezegd, een goede fotograaf ben ik niet, ik probeer er slechts het beste van te maken.

2 april 2018
Het water is na het halfjaarlijkse onderhoud niet altijd even helder en deze keer wil het echt niet vlotten.
De foto is 4 weken na het voorjaarsonderhoud genomen en het water wil maar niet opklaren.

Aldus heb ik besloten om afscheid te nemen van de pomp met binnenfilter.
Vanaf dit moment leven de planten, vissen en garnalen in stilstaand water.
Bij gebrek aan een foto kan ik niet laten zien wat het effect daarvan was.
Het water was na een week weer glashelder.
De grintbodem ligt nu ruim 5 jaar vrijwel onaangetast in de bak.
Telkens zijn er, 2x per jaar een aantal kleibolletje bijgekomen. Een aantal daarvan steken ietsjes boven het grint uit.
De garnalen krabbelen daaraan met als gevolg dat er een waas van heel fijn klei in het water hangt.
De eerste jaren was het nog niet zoveel en dan was het aquarium 2 weken na het grote onderhoud weer helder.
Nu, na 5 jaar is het zoveel dat de binnenpomp de waas alleen maar erger maakt.
Als eerder geschreven, het filteroppervlak is dermate klien dat het water filteren geen zin heeft,
de filters zitten na 2 dagen verstopt en moeten aldus constant uitgespoeld of vervangen worden.
Wel moet ik eerlijk toegeven dat ik huiverig was om het water stil te zetten.
Ik wist niet wat het effect zou zijn op m.n. de bodem. Door de watercirculatie vindt er ook een heel langzame stroming in de bodem plaats, dat stopte nu.
Die bodem zit vol leven. Vanaf het begin af aan voer ik de vissen regelmatig met levend voer dat ik zomers
in een bak in de tuin kweek en 's winters in een bak in de gang.
Door de jaren heen zijn er heel veel kleine organismen in die bodem gekomen.
In de tijd dat ik de cichliden nog had, zag ik ze heel vaak iets levends uit het grint peuteren om op te eten.
De goerami's doen dat overigens ook, de andere vissen niet.
Uiteindelijk heb ik die pomp eruit gehaald en het effect was verassend.
Het water werd helder, glashelder zelfs.
Het leek de vissen totaal niet te deren, aan hun gedrag viel niets bijzonders af te lezen.
Na een paar weken begonnen de planten goed te groeien, de algenmatten die ontstaan waren als gevolg van de waas van klei, verdwenen als sneeuw voor de zon.
Binnen een paar weken zag het hele aquarium er weer kerngezond uit.

Op de detailfoto zijn links onderin de hoek 2 van de 5 vuurtetra's te zien, ze zijn nu bijna 5 jaar oud!
Een derde zwemt in het midden van het beeld.
De beide overgebleven neontetra's zijn ook te zien, degene links is er zwaar gehavend aan toe en zou het niet lang meer maken.
Ook ziet men 4 van de 7 fantoomzalmen en beide goerami's.
De goerami's beheersen de bovenste waterlaag en hebben elk een eigen territorium.
Heel vaak strijden ze om de beste plek, daarbij pronken ze naar elkaar en proberen elkaar te intimideren, vechten echter, doen ze niet.
Ze houden – zeg maar – wedstrijdjes armdrukken om te bezien wie er het dominate visje is.
De rollen wisselen nogal eens, dat maakt het des te leuker om naar te kijken.
Het mannetje van de fantoomzalmen bewaakt zijn vrouwtjes met verve.
De vuurtetra's trekken zich nergens wat van aan en de beide neontetra's kunnen elkaar nog steeds niet luchten of zien,
vandaar dat er eentje zwaar gehavend is.
Het gevecht van die neontetra's ben ik nu, na 2,5 jaar, echt wel zat.
Ik heb het ene na het andere visje het loodje zien leggen na weer een heftig gevecht met elkaar.
Voor mij nooit meer neontetra's.
De andere visjes zijn zo heel veel leuker in hun gedrag naar elkaar toe.

16 oktober 2018
Het aquarium 3 en 7 weken na het najaarsonderhoud.
Deze foto is 3 weken na het najaarsonderhoud genomen.

En na 7 weken is het water nog steeds glashelder.


11 december 2018
Een week geleden is een van de 4 glasmeervallen gestorven.
Op een morgen zag ik het visje met ernstig beschadigde baarddraden, daardoor kon het geen eten meer vinden.
Het visje is 15 maanden oud geworden.

Dat wil zeggen, het heeft 15 maanden in mijn aquarium geleefd.
Toen ik ze kocht, waren ze al volwassen dus feitelijk zijn ze ouder.
De 7 fantoomzalmen, evenals de beide goerami's zijn nog springlevend, ook deze visjes heb ik nu 15 maanden.
Er is nog 1 neontetra over, dat is de sterkste en dit visje heeft alle anderen zo'n beetje uitgemoord in een tijdsbestek van een kleine 3 jaar.
En tot mijn grote trots en soms ook wel verbazing zijn er nog 3 vuurtetra's.
De visjes zijn nu 5,5 jaar oud en nog steeds springlevend.
Afgelopen zomer zijn er 2 heengegaan.
Overigens, dode visjes laat ik in de bak liggen.
De vuurgarnalen, nakomelingen van mijn eerste en enige aankoop in de zomer van 2007, eten beslist geen levend materiaal en de planten laten ze met rust.
Echter, zodra er iets dood gaat, zijn ze er onmiddellijk bij om het kadaver of afgestorven blad op te ruimen.
Een jaar of wat geleden heb ik een van de cichlide vrouwtjes voor mijn ogen zien sterven.
Het visje was nog geen 10 minuten dood en toen was het al bedekt met garnalen die overal uit de bak vandaan kwamen om het kadaver op te eten.
Een paar uur later was er van het voormalige cichlide vrouwtje, een visje van 5-6 cm, niets meer terug te vinden.
Het allerbelangrijkste gegeven om visjes lang te laten leven is, niet teveel voer geven en voor afwisseling in het voer te zorgen.
Mijn visjes krijgen een mix van universeel droogvoer (van hoogstaande kwaliteit), diepvriesvoer (muggenlarven, watervlooien, artemia),
gedroogde tubifex en levend voer, voornamelijk watervlooien.
Af en toe krijgen ze plankton in vloeibare vorm.
Op deze wijze houd ik mijn visjes gezond.
Voor het overige is het natuurlijk van belang om het water gezond te houden en de planten spelen daarbij een onmisbare rol.
Tot slot is de grintbodem een belangrijke factor, de bodem zit stikvol met miniscule organismen en die zorgen er weer voor
dat de plantenwortels voldoende voedsel vinden.
Al met al is het niet moeilijk om een gezond aquarium te onderhouden, geduld, rust en vertrouwen zijn daarbij nodig.
Slechts 2x per jaar ververs ik water, tijdens het grote onderhoud in voor- en najaar.
Binnen een tijdsbestek van enkele weken ververs ik een paar maal zo'n 20% van het water en voor de rest laat ik het met rust.
Indien nodig snoei ik wat plantmateriaal om de visjes voldoende zwemruimte geven en verder vul ik het water aan dat uit de bak verdampt.
Het water staat nu 8 maanden stil en dat blijkt buitengewoon goed te gaan.
Als ik dat geweten had, had ik 40 jaar geleden al de pomp met filters weggelaten.

De 3 glasmeervallen en 2 vuurtetra's, hier en daar is ook garnaal te zien.

De visjes zijn wat vaag, zwemmende vissen zijn nu eenmaal niet scherp te fotograferen met een eenvoudige camera.
ga verder naar 4 januari 2019
4 januari 2019
Inmiddels zijn de planten weer wat verder door gegroeid.

Vanuit de rechterachterhoek groeit één van de Rotala Rotundifolia stengels krachtig langs het oppervlak verder de bak in.
Goed te zien zijn de wortels die stengel aanmaakt.
De Limnophila links achter in de hoek begint in te storten. De meeste stengels zijn bedekt met een laag algen.
Gelukkig staan er rechts van het midden nog een paar gezonde stengels.
Daar kan ik weer nieuwe planten van maken.
Veel visjes zijn er niet te zien, de foto is laat in de middag gemaakt terwijl het buiten al donker was.
De fantoomzalmen trekken zich dan terug tussen de planten en datzelfde geldt voor de glasmeervallen.
In het midden zijn wel de 3 vuurtetra's en de neontetra te zien.
Zij verstoppen zich pas nadat het licht boven het water is uitgegaan.
In de nacht komen de garnalen tevoorschijn, dan is het veilig voor ze.
Zo af en toe zie ik 's morgens de tl-lampen aangaan.
Vissen zijn dan niet te zien, wel een regen van garnalen die van het oppervlak naar beneden duiken.
Soms zie ik er wel 50 ofzo in een keer naar beneden duiken.
In de nacht komen ze naar de oppervlakte om algen en afgestorven delen van de – als drijfplant fungerende – Ceratopteris thalictroides te eten.
Overdag zijn ze op de bodem tussen de plantenwortels te vinden, daar zijn ze veilig.
De komende 2 maanden laat ik de planten rustig door groeien.
Begin maart is het tijd voor het jaarlijkse voorjaarsonderhoud, tegen die tijd is het aquarium redelijk dicht begroeid geraakt.
Het is wat moeilijk te zien maar op de voorruit zitten een aantal kleine, ronde waterslakjes.
Zij eten de algen op de voorruit en houden deze aldus schoon.
Alleen in de eerste maand na groot onderhoud moet ik de voorruit regelmatig schoonmaken.
Er staan dan veel minder en vooral veel kleinere planten in.
De algen vinden dan volop voedsel zodat de ruit na 1 – 2 weken ondoorzichtig is geworden.
Na een maand is dit niet meer nodig, het water bevat dan nog maar weinig voedsel.
De planten moeten hun voeding met de wortels uit de bodem halen en de algen krijgen dan nog maar weinig kans om zich volop te vermeerderen.
Slakken en garnalen zijn deels elkaars voedselconcurenten waarbij de garnalen de bovenliggende partij zijn.
Zij houden aldus de hoeveelheid slakjes onder controle.
Ik ben altijd heel blij als ik zie dat de het leven in de bak zichzelf in stand en in evenwicht houdt.
Links bovenin op de voorgrond is één van de goerami vrouwtjes te zien.
Het visje is duidelijk verzwakt en oud inmiddels.
De kleur is verdwenen en ze eet niet veel meer.
Binnenkort zal ik wel afscheid van haar nemen.
De ander maakt nog een gezonde indruk en ik verwacht dat die nog wel een lange tijd blijft leven, zeker als ze de gehele bak voor zichzelf krijgt.
Op de foto is zij niet te zien.
Goerami's leven in de natuur tussen een dicht plantenbestand waar ze de hele dag op zoek naar wat eetbaars.
Dat is in mijn aquarium niet anders.

half februari 2019
Inmiddels is mijn aquarium zodanig dichtgegroeid met planten dat groot onderhoud nodig is.

De bovenstaande foto laat dat goed zien.
Overigens is ook deze foto niet van de beste kwaliteit, de tl-lampen schijnen direct op de planten die tegen het wateroppervlak groeien,
daardoor wordt het llicht verstrooid
14-2-2019
De eerste fase van het onderhoud bestaat uit het afknippen van de krachtig groeiende plantentoppen. Deze gebruik ik later om de bak weer aan te planten.

De bak ziet er nu iets meer opgeruimd uit.
De stekken bewaar ik in emmers totdat ik ze weer nodig heb.
Uit ervaring weet ik inmiddels dat de stekjes op deze manier enkele dagen tot een week bewaard kunnen worden.
De emmers staan in de keuken in de buurt van een raam zonder dat er direct zonlicht op valt.

Inmiddels heb ik 3 emmers met planten verzameld, links staan er nog 2 klaar voor de rest van de planten die uit het aquarium komen.
Vanzelfsprekend krijg ik ook plantenafval, zoals de volgende foto laat zien.

15-2-2019

Vandaag heb ik de bak verder leeggehaald, dat leverde 2 volle emmers planten afval op.
De Rorippa's e.a. plantjes die op de voorgrond stonden, staan nu ook in emmers te wachten om teruggezet te worden.
Al met al had ik 5 emmers met nieuwe plantjes in de keuken staan.
Een deel van de snel groeiende planten, zoals Limnophila, Rotala en Hygrophila zijn inmiddels weer achterin de bak terug geplaatst.
Links en rechts laat ik 2 bossen Ceratopteris aan het wateroppervlak drijven, dat vinden de vissen, m.n. de Goerami's, prettig.
Ze kunnen daar een veilig plekje vinden als ze zich willen terugtrekken voor een poosje.
Ook geef ik het vissenvoer links en rechts in de planten, de ervaring heeft geleerd dat vooral de glasmeervallen dat fijner vinden.
Het aquariumwater is wat mistig, dat komt door miniscule kleideeltjes die zich in het water verspreiden als gevolg van het onderhoud. De bodem zelf heb ik voorzien van een aantal nieuwe kleibolletjes, hier kunnen de planten het aankomende half jaar op groeien. Over het algemeen duurt het een aantal dagen voordat het water weer helder is en de kleideeltjes weer naar de bodem zijn gezakt.

Achterin het midden en links op de voorgrond zijn 2 Echinodorus planten te zien.
Deze twee staan daar al ruim 6 jaar op dezelfde plek.
Naarmate de bak dicht groeit, worden ze overwoekerd door andere planten. Na de opruiming komen ze weer tevoorschijn. Deze planten zijn seizoen gebonden.
Eenmaal per jaar, meestal hoog zomer, sterven ze volledig af om vervolgens in het najaar weer terug te komen.
Aan de rechterkant is ook een bijzondere verschijning zichtbaar.
Op de foto is een Vallisneria te zien.
Vallisneria heb ik gebruikt, net als de echinodorussen, bij de allereerste inrichting. Toen stond er een groepje van deze planten rechts achterin de bak.
Vallisneria is een echte waterplant, de enige die in dit aquarium voorkomt, de andere planten zijn allen moerasplanten.
Vallisneria groeit het beste in harder, meer kalkrijk water.
Bij mij is dat niet het geval.
Op moment van schrijven bedraagt de gH 2-3, de kH 3-4 en de elektrische geleidbaarheid van het water is 170 µS.
Dat zijn waterwaarden waar Vallisneria niet echt gelukkig van wordt.
Welnu, zolang de bak niet dichtbegroeid is, kan de Vallisneria zich handhaven.
Sterker nog, het spul groeit als kool vanwege de nieuwe voorraad kleibolletjes.
Deze plant vermeerdert zich door uitlopers die vanuit de wortelstok groeien.
Als je daar niets aan doet, staat binnen een half jaar de gehele bak vol met dit spul.
Die uitlopers knip ik derhalve zoveel mogelijk weg.
Naarmate de andere planten groter worden, verdwijnt de Vallisneria steeds meer totdat ik alle bladeren vlak boven de bodem afknip,
dan is er dus geen Vallisneria meer.
De wortelstok echter, blijft in leven en via uitlopers verplaatst de plant zich door de bodem.
Na het groot onderhoud is het altijd weer een verassing waar de plant begint te groeien.
16-2-2019

Vandaag heb ik het aquarium in de nieuwe inrichting verder aangeplant, het water is daardoor nog mistiger geworden.
Om de stekjes te planten, maak ik gebruik van een lange pincet, hiermee kan ik stekje voor stekje in de bodem steken.
Natuurlijk dwarrelt er dan nog veel meer klei op.
De visjes vinden dit niet erg, in hun natuurlijke omgeving is het water ook niet altijd kraakhelder.
Zij zijn dit soort omstandigheden wel gewend. Het enige wat belangrijk is bij dergelijk onderhoud, is ervoor te zorgen dat er voldoende zuurstof
in het water blijft komen.

27 februari 2019
Anderhalve week na de herinrichting is goed te zien dat de planten weer zijn gaan groeien, dat betekent dus ook dat ze geworteld zijn en zich gesettled hebben op hun nieuwe standplaats.

Het water is nu weer helder.
Wel is de voorruit bedekt met een laagje algen, hier en daar zijn slakjes te zien die zich daar tegoed aan doen.
Op deze wijze houden ze de voorruit voldoende schoon om er door heen te kunnen kijken.
Bijkomend voordeel is dat ik niet elke week de rust moet verstoren om de ruit schoon te krabben.

Om een dergelijke hoeveelheid planten in deze betrekkelijk kleine ruimte goed te laten groeien, is voeding voor de planten nodig.
Op de foto hierboven is te zien hoe ik de planten voorzie van koolzuur.
De petfles staat links achterin de hoek op mijn bureau, via een bellenteller en een diffusor breng ik het koolzuurgas in het water waarin het
gemakkelijk oplost en zo de planten voedt.
De kleibolletjes bevatten een ruime hoeveelheid sporenelementen als ijzer, mangaan en magnesium.
De wortels van de planten kunnen dat opnemen.
Indien noodzakelijk, heb ik ook nog flesjes met plantenvoeding (nitraat, fosfaat en sporenelementen).
Meestal heb ik die na een paar maanden pas nodig als de voorraad voeding uit de klei door de planten is opgebruikt.
10-3-2019

Hier en daar heb ik wat van de snel groeiende planten gesnoeid en de toppen ervan teruggeplant.
Het gevolg daarvan is wel dat het water weer wat mistiger is.
Het snelle groeitempo van de planten begint nu langzaamaan af te nemen.
Het water bevat inmiddels minder mineralen.
Dat is ook de bedoeling, zouden de planten in snel tempo aan het groeien blijven, kan ik iedere 2 maanden de gehele bak leeghalen.
De visjes vinden dit niet leuk, zij houden van rust en regelmaat.

31 maart 2019
Dit is de laatste overzichtsfoto van dit verslag over m'n aquarium.
De cirkel is nu rond.
En een update toegevoegd met een prachtige foto van december 2019.

Het aquarium staat er prachtig en gezond bij, het water is inmiddels glashelder, de slakjes houden de voorruit ruim voldoende schoon.
De komende 2-3 maanden groeit het geheel langzaam verder tot het hoogzomer is, dan is de bak weer dicht gegroeid en is het tijd
voor de volgende grote onderhoudsbeurt.
Tot die tijd hoef ik enkel af en toe wat planten te snoeien en dan met name het Belgisch groen.
Dit moeras onkruid kan enorm woekeren als het niet enigszins in de hand gehouden wordt.
Tot slot laat ik nog een paar foto's zien van de glasmeervallen.
Ik kan deze visjes enkel fotograferen zolang het aquarium nog redelijk leeg is.
Zodra de planten door gegroeid zijn, verdwijnen deze visjes daartussen en dan zie ik ze enkel nog als ze behoefte hebben aan eten.
De ervaring heeft inmiddels geleerd dat glasmeervallen (relatief gesproken) hoog ontwikkelde, intelligente visjes zijn die geen grote behoefte
aan voedsel hebben.
Soms zie ik ze een paar weken achtereen helemaal niet.
Als ik de andere visjes eten geef, komen de meervallen echt alleen maar wanneer ze honger hebben.
Glasmeervallen zijn visjes waar weinig over bekend is.
Voor zover ik weet is er nog niemand in geslaagd om deze visjes succesvol te kweken in een aquarium.
Sterker nog, er is nauwelijks iets bekend over de voortplanting cyclus van deze visjes.
Zelfs het onderscheid tussen mannetjes en vrouwtjes is onbepaald, in de literatuur is hierover niets terug te vinden.
De volgende 4 foto's geven een beeld van deze visjes die nu ruim anderhalf in m'n aquarium rondzwemmen.
Inmiddels denk ik het onderscheid tussen man en vrouw wel te kunnen zien.
Op de volgende foto's is duidelijk te zien dat 1 van de meervallen forser gebouwd is met een sterkere, hogere kromming van de rugvin.
Aldus denk ik dat er nu 1 man en 2 vrouwen rondzwemmen.
Dat idee wordt mede versterkt door de glasmeerval die eerder is overleden.
Ook dat was een gemiddeld groter visje, dat solitair achterin in de rechterhoek van de bak zijn dagen sleet.
De andere drie hebben vanaf het begin de linker achterhoek als hun domein en thuishaven, om het zo maar te zeggen.




Beste mensen, hiermee beëindig ik dit verslag over mijn aquarium.
Ik hoop dat u heeft kunnen genieten van de foto's en het relaas eromheen.
Een gezond aquarium onderhouden is niet heel moeilijk, het belangrijkste is rust, jezelf beperken met de hoeveelheid visvoer
en vertrouwen dat het wel goed komt.
Dank u wel voor uw aandacht en interesse.
Update, december 2019
Beste mensen, deze mooie foto wilde ik u niet onthouden.

Alle visjes leven nog steeds op eentje na, de vrouwtjes goudgoerami is afgelopen week overleden, ze is 2 jaar bij me geweest.
Zij was de jongste van het stel.
Het stemt me met zowel vreugde als trots dat m'n visjes een zo lang en zichtbaar goed leven hebben.
De drie nog overgebleven en in dit aquarium geboren en opgegroeide vuurtetra's zijn nu inmiddels 6,5 jaar oud, da's toch wel heel bijzonder te noemen.
De 'single' neontetra is er nu ruim 4 jaar en de glasmeervallen en fantoomzalmpjes 2,5 jaar.